Verlies door overlijden
Bij overlijden krijgen we te maken met de meest definitieve en absolute vorm van verlies. We nemen afscheid van iemand die slechts zal voortbestaan in onze herinnering. Iedereen krijgt in zijn leven te maken met de dood. Soms al op hele jonge leeftijd, soms pas later.
Een overlijden van iemand die voor jou van betekenis is (geweest) is altijd ingrijpend. Sommige verlieservaringen en de daarop volgende periode van rouw zijn wel meer geaccepteerd in de maatschappij. Bijvoorbeeld: dat je rouwt na het overlijden van je partner vindt iedereen logisch, terwijl het verlies van een broer of zus veel minder aandacht krijgt. Toch heeft ieder verlies tijd en aandacht nodig. Je moet opnieuw leren leven, mét het verlies.
Verlieservaringen
De opsomming hieronder is geen complete lijst, maar geeft vooral aan wanneer er sprake kan zijn van een verlies met een daarop volgend rouwproces.
● Verlies van een ouder (op jongere of latere leeftijd)
● Verlies van een kind of kleinkind door ongeval of ziekte
● Verlies van een ongeboren of pasgeboren baby (dit kan ook door abortus zijn)
● Verlies van een broer of zus
Verlies van familieleden (die lievelingstante of die neef met wie jij een speciale band had, etc.)
● Verlies van een buur
● Verlies van een vriend
● Verlies van een collega
● Verlies van een (ex-)partner
● Verlies van een teamgenoot
● Verlies van iemand voor wie jij mantelzorger was
Factoren van belang
De omstandigheden rond het overlijden hebben invloed op het daaropvolgende rouwproces. Factoren die daarbij meespelen zijn onder andere:
● Was het een plotseling, onverwacht overlijden of heeft men afscheid kunnen nemen?
● Was het een zelfgekozen dood of moord
● Was er sprake van onzorgvuldig handelen door een deskundige?
● De leeftijd van de overledene
● Aanwezigheid en betrokkenheid van het netwerk
● Eerdere verlieservaringen
● Tegenstrijdige emoties (bijvoorbeeld bij het verlies van de helft van een tweeling)
● De aard van de relatie met de overledene
Rouwproces
Een rouwproces is voor iedereen uniek en er staat geen tijd voor. Een verlies gaat nooit over, wel leer je leven met het verlies. Rouwen is hard werken en het kost tijd. Er zijn emoties die om aandacht vragen, er zijn verhalen die je wilt delen of herinneringen die je niet kwijt wilt raken. Misschien wil je helemaal niet te veel stil staan bij wat er is gebeurd omdat je bang bent dat je door emoties overspoeld wordt. Rouwen kan heftig zijn en soms zul je het gevoel hebben dat er geen grond meer onder je voeten is. Misschien vraag je je soms af of je wel verder kunt met je leven; de zin van het leven lijkt ver te zoeken te zijn. Dit is heel normaal en hoort bij een gezond rouwproces.
Het kan ook zo zijn dat het overlijden van iemand voor jou het einde is van een periode vol zorgen en afscheid nemen. Natuurlijk is er het gemis en het verdriet, maar het lukt je om je leven weer op te pakken. Ook dit is een gezond proces en niets om je zorgen over te maken. Het rouwproces is al veel eerder dan het overlijden begonnen en je hebt al voldoende geroeid met de riem van verlies.
Therapie bij een rouwproces?
In de meeste gevallen is er geen begeleiding nodig bij rouwprocessen. Er is voldoende steun in de omgeving en mensen hebben genoeg draagkracht en veerkracht om het rouwproces op een goede manier te doorlopen.
Lotgenotencontact kan steunend en helpend zijn bij verlies door overlijden. Je bent welkom bij de rouwgroep we twee keer per jaar organiseren. We komen 10 avonden bij elkaar om samen stil te staan bij het verlies, na te denken over de impact van het verlies, elkaar te bemoedigen en ook creatief bezig te zijn. Lees er meer over op deze pagina.
Als er sprake is van gecompliceerde rouw of je merkt dat je (wellicht door een combinatie van bijkomende factoren) vastloopt in het dagelijks leven of relaties, ben je welkom in de praktijk van Judith Stoker. Professionele hulp kan helpen om de blokkades waardoor het rouwproces stagneert te verminderen.
